Rodzaje przewodów elektrycznych dostępnych na rynku
Na rynku dostępnych jest wiele typów kabli elektrycznych. Najpopularniejsze to przewody jednożyłowe i wielożyłowe. Te pierwsze stosuje się głównie w rozdzielnicach. Drugie znajdują zastosowanie w instalacjach domowych. Kable elektryczne różnią się przekrojem żył oraz izolacją. Wybór zależy od planowanego obciążenia obwodu. Ważnym parametrem jest też napięcie znamionowe przewodu. Dla instalacji domowych wystarcza zwykle 450/750V.
Przewody instalacyjne dzielą się na miedziane i aluminiowe. Te drugie są tańsze, ale mniej trwałe. Miedź zapewnia lepsze przewodnictwo i odporność na korozję. Popularne typy to YDY, YDYP, NYM i H05VV-F. Każdy ma swoje zalety i ograniczenia. Wybór zależy od konkretnego zastosowania. Istotna jest również klasa ochronności przewodu. Określa ona odporność na uszkodzenia mechaniczne.
Przekrój żył to kluczowy parametr przy doborze przewodów. Dla obwodów oświetleniowych wystarczy zwykle 1,5 mm². Gniazdka wymagają minimum 2,5 mm². Większe przekroje stosuje się do zasilania urządzeń o dużym poborze mocy. Przykładem są piece elektryczne czy klimatyzatory. Wybór zbyt małego przekroju grozi przegrzewaniem się instalacji. Może to prowadzić do pożaru.
Izolacja przewodów chroni przed porażeniem i zwarciem. Standardem w budynkach mieszkalnych jest PVC. Dla wyższych temperatur stosuje się polietylen usieciowany (XLPE). W miejscach narażonych na uszkodzenia mechaniczne warto wybrać przewody w dodatkowym płaszczu ochronnym. Zwiększa to bezpieczeństwo i trwałość instalacji. Kolor izolacji ma znaczenie przy identyfikacji przewodów.
Charakterystyka i zastosowanie przewodów YDY
Przewody YDY to jedne z najpopularniejszych kabli w instalacjach domowych. Składają się z miedzianej żyły i izolacji z PVC. Ich napięcie znamionowe wynosi 450/750V. Są przeznaczone do układania na stałe. Można je prowadzić w rurkach, listwach lub pod tynkiem. Przewody YDY (onninen.pl/produkty/Kable-i-przewody/Przewody-instalacyjne/Przewody-wielozylowe-okragle-typu-YDY) są dostępne w wersjach 2-, 3-, 4- i 5-żyłowych.
Przekroje żył przewodów YDY wahają się od 1 do 35 mm². Najpopularniejsze to 1,5 mm² dla oświetlenia i 2,5 mm² dla gniazdek. Do zasilania kuchenek elektrycznych stosuje się przewody 5×4 mm². YDY charakteryzują się dobrą elastycznością. Ułatwia to ich układanie w puszce. Izolacja jest odporna na temperaturę do 70°C. Przewody te mają też dobrą odporność na wilgoć.
Kolorystyka żył w przewodach YDY jest znormalizowana. Żyła ochronna jest żółto-zielona. Neutralna – niebieska. Fazowe mogą być brązowe, czarne lub szare. Taka kolorystyka ułatwia identyfikację przy podłączaniu. Zmniejsza ryzyko pomyłek i zwiększa bezpieczeństwo. Zewnętrzna powłoka przewodu jest zwykle biała lub szara. W niektórych wersjach może być też czarna.
YDY nie nadają się do stosowania na zewnątrz budynków. Nie są odporne na promieniowanie UV. W takich miejscach lepiej sprawdzą się przewody w dodatkowym płaszczu. Przykładem są kable NYY. YDY nie powinny być też stosowane w miejscach o podwyższonej wilgotności. Do łazienek lepiej wybrać przewody H05VV-F. Mają one lepszą odporność na wodę.
Specyfika i wykorzystanie przewodów YDYP
Przewody YDYP to płaska wersja popularnych YDY. Mają one identyczną budowę wewnętrzną. Różnią się kształtem zewnętrznej powłoki. YDYP są płaskie, co ułatwia ich układanie pod tynkiem. Zajmują mniej miejsca niż okrągłe YDY. Ich napięcie znamionowe również wynosi 450/750V. Przewody instalacyjne (onninen.pl/produkty/Kable-i-przewody/Przewody-instalacyjne) tego typu są dostępne w wersjach 2- i 3-żyłowych.
Najpopularniejsze przekroje YDYP to 2×1,5 mm² i 3×2,5 mm². Pierwszy stosuje się do obwodów oświetleniowych. Drugi – do gniazdek. Płaski kształt sprawia, że przewody te łatwiej schować w bruździe. Wymaga to mniejszego kucia ścian. YDYP są też wygodniejsze przy prowadzeniu w listwach. Zajmują w nich mniej miejsca niż okrągłe odpowiedniki.
Kolorystyka żył w YDYP jest taka sama jak w YDY. Żyła ochronna ma kolor żółto-zielony. Neutralna jest niebieska. Fazowa może być brązowa, czarna lub szara. Zewnętrzna powłoka jest zwykle biała. YDYP, podobnie jak YDY, nie nadają się do stosowania na zewnątrz. Nie są odporne na promieniowanie UV. W takich miejscach lepiej zastosować przewody z dodatkowym płaszczem.
Przewody YDYP (onninen.pl/produkty/Kable-i-przewody/Przewody-instalacyjne/Przewody-wielozylowe-plaskie-typu-YDYP) mają pewne ograniczenia w porównaniu z okrągłymi YDY. Są dostępne tylko w wersjach 2- i 3-żyłowych. Nie nadają się więc do zasilania urządzeń trójfazowych. Ich płaski kształt utrudnia też wprowadzanie do puszek. W rozdzielnicach lepiej sprawdzają się okrągłe przewody.
Dobór przewodów do różnych pomieszczeń w domu
Wybór odpowiednich przewodów zależy od specyfiki pomieszczenia. W suchych pokojach można stosować standardowe YDY lub YDYP. Do łazienek lepiej wybrać przewody o zwiększonej odporności na wilgoć. Dobrym wyborem są H05VV-F. W kuchni warto zastosować przewody o większym przekroju. Zasilanie piekarnika wymaga minimum 3×2,5 mm². Dla kuchenki indukcyjnej potrzebne będzie 5×2,5 mm² lub nawet 5×4 mm².
W garażach i piwnicach warto rozważyć przewody w dodatkowym płaszczu. Zwiększa to ich odporność na uszkodzenia mechaniczne. Dobrym wyborem są NYM lub YDYP w rurce osłonowej. Do zasilania urządzeń zewnętrznych niezbędne są przewody odporne na UV. Sprawdzą się tu NYY lub OWY. Mają one dodatkową izolację chroniącą przed wilgocią i promieniowaniem słonecznym.
W pomieszczeniach gospodarczych często występują większe obciążenia. Wymaga to zastosowania przewodów o większym przekroju. Do zasilania narzędzi warsztatowych warto użyć kabli 3×4 mm². W przypadku maszyn trójfazowych niezbędne będą przewody 5-żyłowe. Ich przekrój zależy od mocy urządzenia. Może wynosić od 2,5 do nawet 16 mm². Ważne jest też odpowiednie zabezpieczenie obwodu.
Przy doborze przewodów należy uwzględnić sposób ich prowadzenia. Jeśli będą układane w rurkach, lepiej wybrać okrągłe YDY. Do prowadzenia pod tynkiem wygodniejsze są płaskie YDYP. W przypadku instalacji natynkowej warto rozważyć przewody w dodatkowym płaszczu. Zwiększa to ich odporność na uszkodzenia mechaniczne. Przykładem są NYM lub YDYp. Kable elektryczne (onninen.pl/produkty/Kable-i-przewody) powinny być dobrane z pewnym zapasem obciążalności.
Zasady bezpiecznego montażu instalacji elektrycznej
Bezpieczeństwo to priorytet przy montażu instalacji elektrycznej. Prace powinny być wykonywane przez wykwalifikowanego elektryka. Przed rozpoczęciem należy odłączyć zasilanie. Ważne jest stosowanie odpowiednich narzędzi izolowanych. Przewody trzeba łączyć w puszkach instalacyjnych. Niedopuszczalne są połączenia pod tynkiem. Wszystkie złącza powinny być zabezpieczone izolacją.
Przekroje przewodów muszą być dobrane do obciążenia obwodu. Zbyt małe grożą przegrzaniem i pożarem. Ważne jest też prawidłowe oznaczenie przewodów. Żyła ochronna zawsze powinna być żółto-zielona. Neutralna – niebieska. Fazowe mogą mieć inne kolory. Przewody należy prowadzić w sposób uporządkowany. Ułatwia to późniejszą identyfikację i naprawy.
Kluczowe jest prawidłowe wykonanie uziemienia. Zapewnia ono ochronę przed porażeniem. W starszych instalacjach często brakuje przewodu ochronnego. Przy modernizacji należy go koniecznie dodać. Wszystkie metalowe obudowy urządzeń powinny być uziemione. Dotyczy to też metalowych elementów budynku, jak rury czy grzejniki.
Po zakończeniu montażu niezbędne są pomiary kontrolne. Obejmują one rezystancję izolacji, impedancję pętli zwarcia i ciągłość przewodów ochronnych. Wyniki należy udokumentować w protokole. Instalacja musi też być zabezpieczona odpowiednimi bezpiecznikami lub wyłącznikami. Ich dobór zależy od obciążenia obwodu i przekroju przewodów. Prawidłowo wykonana instalacja zapewnia bezpieczeństwo na wiele lat.
