Dlaczego ograniczniki przepięć są ważne dla bezpieczeństwa instalacji elektrycznej
Ograniczniki przepięć odgrywają kluczową rolę w ochronie instalacji elektrycznej. Urządzenia te zabezpieczają sprzęt elektroniczny przed skokami napięcia. W typowym domu jednorodzinnym zaleca się montaż co najmniej 3-4 ograniczników. Ich zadaniem jest odprowadzenie nadmiarowego napięcia do ziemi. Dzięki temu chronią one wrażliwe urządzenia przed uszkodzeniem. Ograniczniki przepięć mogą uratować sprzęt wart tysiące złotych. Ich koszt zwraca się już przy pierwszym zadziałaniu.
Istnieją różne klasy ograniczników przepięć. Typ 1 chroni przed bezpośrednimi uderzeniami pioruna. Typ 2 zabezpiecza przed przepięciami indukowanymi. Typ 3 stosuje się do ochrony konkretnych urządzeń. W instalacjach domowych najczęściej stosuje się ograniczniki typu 2. Montuje się je w rozdzielnicy głównej budynku. [ograniczniki przepięć] (onninen.pl/produkty/Aparatura-elektryczna/Aparatura-modulowa/Ograniczniki-przepiec) powinny być dobrane do parametrów instalacji. Ważna jest też ich zdolność do odprowadzania prądów udarowych.
Jak dobrać odpowiedni ogranicznik przepięć do swojej instalacji
Wybór właściwego ogranicznika przepięć zależy od kilku czynników. Przede wszystkim należy uwzględnić napięcie znamionowe instalacji. Dla typowych domów jest to 230/400V. Ważna jest też maksymalna wartość prądu wyładowczego. Im wyższa, tym lepsza ochrona. Dla domów jednorodzinnych zaleca się ograniczniki o prądzie wyładowczym minimum 40kA. Należy też zwrócić uwagę na napięcie ochrony Up. Określa ono poziom napięcia, przy którym zadziała ogranicznik.
Kolejnym parametrem jest zdolność gaszenia prądów następczych. W instalacjach z bezpiecznikami powinna wynosić co najmniej 25kA. Warto też sprawdzić klasę ochrony IP ogranicznika. Dla montażu w rozdzielnicach wystarczy IP20. Ważna jest także szerokość urządzenia. Standardowe ograniczniki mają 1-4 moduły szerokości. Aparatura modułowa pozwala na łatwy montaż w rozdzielnicach. Przed zakupem warto skonsultować się z elektrykiem.
Proces instalacji ograniczników przepięć krok po kroku
Montaż ograniczników przepięć powinien być wykonany przez wykwalifikowanego elektryka. Pierwszym krokiem jest wyłączenie głównego zasilania. Następnie należy zdemontować osłonę rozdzielnicy. Ogranicznik montuje się na szynie DIN, zazwyczaj jako pierwsze urządzenie za licznikiem. Ważne jest zachowanie jak najkrótszej drogi przewodów. Przewód uziemiający powinien mieć przekrój minimum 16mm².
Po zamontowaniu ogranicznika należy podłączyć przewody fazowe i neutralny. Przewód ochronny łączy się z szyną PE rozdzielnicy. [Aparatura modułowa] (onninen.pl/produkty/Aparatura-elektryczna/Aparatura-modulowa) ułatwia montaż i zapewnia estetyczny wygląd rozdzielnicy. Po podłączeniu wszystkich przewodów należy sprawdzić połączenia. Na koniec montuje się ponownie osłonę rozdzielnicy i włącza zasilanie. Cała instalacja trwa zwykle 1-2 godziny.
Konserwacja i okresowe sprawdzanie ograniczników przepięć
Ograniczniki przepięć wymagają minimalnej konserwacji. Zaleca się jednak ich okresowe sprawdzanie. Raz w roku warto dokonać wizualnej inspekcji urządzenia. Należy zwrócić uwagę na ewentualne ślady przegrzania lub uszkodzenia mechaniczne. Większość nowoczesnych ograniczników posiada wskaźnik stanu. Zielony kolor oznacza prawidłowe działanie. Czerwony sygnalizuje konieczność wymiany urządzenia.
Co 2-3 lata warto zlecić elektrykowi pomiary parametrów ogranicznika. Sprawdza się wtedy jego rezystancję izolacji i czas zadziałania. Ważne jest też regularne czyszczenie rozdzielnicy z kurzu. Nadmierne nagromadzenie brudu może prowadzić do przegrzewania się urządzeń. W przypadku wystąpienia silnych burz lub uderzeń pioruna w pobliżu domu, zaleca się dodatkową kontrolę ograniczników.
Specjalne zastosowania ograniczników przepięć w instalacjach fotowoltaicznych
Instalacje fotowoltaiczne wymagają specjalnych ograniczników przepięć. Są one narażone na przepięcia atmosferyczne ze względu na lokalizację paneli na dachu. Dla systemów PV stosuje się ograniczniki dedykowane do prądu stałego. Muszą one wytrzymać napięcia rzędu 1000-1500V DC. [ogranicznik przepiec do fotowotaiki eaton] (onninen.pl/produkt/EATON-ogranicznik-przepiec-do-fotowoltaiki-typ-1-2-1100vdc-styk-dwa-lancuchy-sppvrt12-10-4-pe-ax-EP-501957,561343) to przykład urządzenia dedykowanego do takich zastosowań.
W instalacjach PV montuje się ograniczniki zarówno po stronie DC, jak i AC. Po stronie prądu stałego umieszcza się je w skrzynce przyłączeniowej przy panelach. Po stronie zmiennej montuje się je przed i za falownikiem. Ważne jest dobranie ograniczników o odpowiednich parametrach. Muszą one uwzględniać napięcie systemu PV oraz prądy zwarciowe. Prawidłowo dobrane zabezpieczenia znacząco zwiększają żywotność i niezawodność instalacji fotowoltaicznej.
